W marcu 2021 minął rok od wprowadzenia w Polsce pierwszego lockdown’u, czyli wyłączenia większości sektorów gospodarki z normalnego funkcjonowania, celem ograniczania transmisji wirusa SARS-Cov-2. Liczne restrykcje i obostrzenia wprowadzone przez ostatni rok, dotyczyły wielu aspektów, od pracy zawodowej, po życie prywatne, wydarzenia kulturowe, religijne, system nauczania, czy system opieki zdrowotnej [1].
Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia, póki co najskuteczniejszą metodą w walce z pandemią jest społeczny dystans i przestrzeganie zasad sanitarno-epidemiologicznych [2].
Co za tym idzie, wiele firm zdecydowało się przejść na zdalny tryb pracy w formie częściowej lub pełnej, rezygnując całkowicie z pracy w biurze.
Praca zdalna jest jednak nadal kwestią nieuregulowaną prawnie, więc jako rozwiązanie stałe nie znamy jej wpływu na zdrowie psychiczne i fizyczne w perspektywie długofalowej [3].
Wyniki badań, przeprowadzonych w 2020 roku, z udziałem pracowników biurowych na terenie Warszawy wykazały, że ograniczenie aktywności fizycznej w czasie pandemii zaobserwowano, aż u 69% ankietowanych osób. Obecna sytuacja pandemiczna nie zachęca do podejmowania wzmożonej aktywności fizycznej, co skutkuje pojawianiem się dodatkowych problemów z układu mięśniowo-szkieletowego, takich jak ból dolnego odcinka pleców, czy bóle szyi [1, 3, 4].
Ból kręgosłupa lędźwiowego jest jednym z najczęstszych powodów inwalidztwa i absencji w pracy. Dotyka około 7,3% populacji ogólnoświatowej [1]. Dysfunkcje odcinka szyjnego nie pozostają daleko w tyle, zajmując 21 miejsce na liście czynników, obniżających jakość życia [2].
Pandemia i “home office” z jednej strony ograniczają w sposób znaczący dzienną aktywność pracowników, którzy nie muszą nawet wyjść z domu i przemieścić się do biura, a zamiast tego praktycznie od razu po przebudzeniu są w pracy. Jeśli na to nałożą się pasywne formy spędzania czasu wolnego, np. oglądanie telewizji, czy czytanie książki, to czas spędzony w formie jakiejkolwiek aktywności naprawdę drastycznie maleje.
Z drugiej strony, praca zdalna stwarza możliwość bardziej efektywnego zarządzania swoim zachowaniem, zarówno w pracy, jak i poza nią. Czas, który pracownicy poświęcają na dojazdy do biura, mogą przeznaczyć na ćwiczenia, czy spacer.
Badania własne pokazują, że część osób to robi, zwiększając swoją aktywność dzienną, co koresponduje z mniejszymi dolegliwościami bólowymi [3]. Część jednak znacząco ją ogranicza, przez co mogą się pojawić dolegliwości takie, jak:
- ból szyi, dolnego odcinka pleców
- sztywność karku
- bóle głowy, uczucie ciężkiej głowy, zawroty głowy pochodzenia szyjnego
- drętwienia w obrębie kończyn górnych
- bóle kończyn dolnych
- problemy z ruchomością kręgosłupa (“nie mogę się schylić”, “nie mogę skręcić głowy”)
- uczucie zmęczenia mięśni, zmęczenia ogólnego
Wszystkie te objawy są skutkiem stresu, siedzącego trybu życia i zmniejszonej aktywności fizycznej.
Odpowiednio zaprogramowana fizjoterapia jest skuteczną metodą leczenia bólu przewlekłego. Fizjoterapeuta może zaplanować zindywidualizowany plan terapii, łączący najbardziej odpowiednie techniki w celu rozwiązania problemu, w tym:
- ćwiczenia: ludzie, którzy regularnie ćwiczą doświadczają mniej bólu;
- zarządzanie stresem: uważność, relaksacja i umiejętność reagowania na sytuacje stresowe mogą pomóc poprawić funkcjonowanie i zmniejszyć ból;
- terapia manualna: poprzedzona wnikliwym wywiadem i dokładnym badaniem fizjoterapeutycznym pozwala poznać realną przyczynę powstawania dysfunkcji, wspomagając, przy wykorzystaniu technik manualnych proces terapeutyczny;
- edukacja w zakresie ergonomii pracy: pomoc w dostosowaniu miejsca pracy do standardów ergonomii i nauka prostych ćwiczeń, które można wykonywać w biurze/domowym biurze, mają wpływ na zmniejszenie dolegliwości bólowych;
- edukacja neurobiologii bólu: fizjoterapeuci mogą edukować odnośnie fizjologicznego podłoża bólu i procesów w to zaangażowanych, co często pomaga ludziom “zrozumieć ich problem”.
Jak podaje Kantar w badaniach, zleconych przez Krajową Izbę Fizjoterapeutów, około 50% Polaków nie korzystało nigdy z usług fizjoterapeutycznych, a niespełna 5% społeczeństwa nie wie, czym fizjoterapia się zajmuje.
Może to jest moment, żeby zobaczyć, co fizjoterapia może zaoferować Tobie?
Literatura:
- KANAREK, M., WROŃSKI, Z., OLEKSIAK, J., & KUŻDŻAŁ, A. (2020). WPŁYW PANDEMII KORONAWIRUSA SARS-COV-2 NA CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA I NASILENIE BÓLÓW KRĘGOSŁUPA LĘDŹWIOWEGO W GRUPIE PRACOWNIKÓW BIUROWYCH PRZENIESIONYCH DO PRACY ZDALNEJ. Physiotherapy Review, 24(4). https://doi.org/10.5114/phr.2020.102687
- Nussbaumer-Streit, B., Mayr, V., Dobrescu, AI., et al. (2020) Quarantine alone or in combination with other public health measures to control COVID-19: a rapid review. Cochrane Database. Syst Rev., Apr 8;4(4):CD013574. doi:10.1002/ 14651858.CD013574.
- SWAT, D., WROŃSKI, Z., OLEKSIAK, J., & KUŻDŻAŁ, A. (2020). WPŁYW PANDEMII KORONAWIRUSA NA CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA I NASILENIE DOLEGLIWOŚCI CZĘŚCI SZYJNEJ KRĘGOSŁUPA W GRUPIE PRACOWNIKÓW BIUROWYCH PRZENIESIONYCH DO PRACY ZDALNEJ. Physiotherapy Review, 24(4). https://doi.org/10.5114/phr.2020.102689
- WROŃSKI, Z., KANAREK, M., OLEKSIAK, J., & KUŻDŻAŁ, A. (2020). The impact of the SARS-Cov-2 coronavirus pandemic on the reduction of physical activity in the group of office workers shited to home office. Physiotherapy Review, 24(3). https://doi.org/10.5114/phr.2020.103013