Czym w ogóle jest skolioza idiopatyczna?
Dotyka około 2-3% osób w wieku rozwojowym i jest trójpłaszczyznową deformacją kręgosłupa, polegającą na jego wykrzywieniu w płaszczyźnie: czołowej, strzałkowej i poprzecznej. Według kryteriów Scoliosis Research Society (SRS) skoliozą nazywamy skrzywienie, w którym kąt odchylenia bocznego kręgosłupa, widoczny w badaniu rentgenowskim, mierzony metodą Cobba (tak zwany kąt Cobba) wynosi co najmniej 10°.
Ze względu na wielkość tego kąta skoliozy obecnie dzielimy na:
- I stopień, skoliozy o kącie 10–24 stopni,
- II stopień, skoliozy o kącie 25–40 stopni,
- III stopień, skoliozy o kącie 50 stopni i powyżej.
W przypadku skolioz o mniejszym kącie odchylenia, częstość występowania rozkłada się podobnie u dziewcząt oraz u chłopców. Do największej progresji wady następuje najczęściej w wieku dojrzewania, a jej ryzyko jest większe u dziewcząt, w stosunku do chłopców. Badania pokazują również, że progresja choroby jest uzależniona od stopnia jej zaawansowania w momencie wchodzenia w wiek pokwitaniowy. Im większa wada na początku dojrzewania – tym większe ryzyko, że będzie ona progresowała (Bunnell).
Skoliozy idiopatyczne mogą oddziaływać w sposób negatywny na organizm na kilku poziomach:
Do metod leczenia skolioz idiopatycznych zalicza się:
Międzynarodowe Towarzystwo Nieoperacyjnego Leczenia Skolioz SOSORT zaleca stosowanie metod fizjoterapii, opartych na dowodach naukowych (EBM – evidence based medicine):
- BSPTS (Barcelona Scoliosis Physical Therapy School) – Hiszpania,
- DoboMed (Metoda Dobosiewicz) – Polska,
- FITS (Funkcjonalna Indywidualna Terapia Skolioz) – Polska,
- Lyon – Francja,
- Schroth – Niemcy,
- SEAS (Scientific Exercises Approach to Scoliosis) – Włochy,
- Side Shift – Wielka Brytania.
Fizjoterapia może być bardzo skuteczna. Jednak na powodzenie leczenia ma wpływ wczesne wykrycie wady. Jednym ze sposobów wczesnego wykrywania skolioz idiopatycznych są badania przesiewowe. Zaleca się, żeby w okresie wzrostowym dziewczynki były poddane badaniu trzykrotnie, a chłopcy dwukrotnie.
Na czym polegają badania przesiewowe?
Według zaleceń Komitetu Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej Polskiej Akademii Nauk do wczesnego wykrywania skoliozy idiopatycznej rekomenduje się ocenę asymetrii grzbietu przeprowadzoną testem Adamsa wykonanym w czasie skłonu tułowia w przód.
Podsumowując:
Skoliozy idiopatyczne mogą być leczone za pomocą metod nieoperacyjnych, takich jak specyficzna fizjoterapia, czy gorsetowanie, jednak wymaga to wprowadzenia w odpowiednim momencie (początek skoku pokwitaniowego, kąt skrzywienia między 20° a 40°).
Fizjoterapia może być wdrażana w przypadku skrzywień o mniejszym kącie Cobba, szczególnie w sytuacjach, gdy współwystępują u dziecka czynniki sprzyjające progresji wady, takie jak płeć żeńska, wrodzona hipermobilność stawów, obciążenia genetyczne).
Fizjoterapeuci są jednym z zawodów medycznych, uprawnionych do wykonywania badań przesiewowych w kierunku skolioz idiopatycznych.
Jeśli masz wątpliwości, czy u twojego dziecka występuje skrzywienie, które kwalifikowałoby się do dalszej diagnostyki to zapraszamy do naszej przychodni:
- przeprowadzamy ocenę funkcjonalną
- w razie konieczności kierujemy dziecko do lekarza specjalisty
- prowadzimy fizjoterapię korekcyjną
Opracowanie na podstawie rekomendacji Komitetu Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej Polskiej Akademii Nauk: